Cohousing De Werve Hoef

2020-

medewerkers Astrid Schrurs, Lisa Janssens
landschapsontwerp LAND landschapsarchitecten

De sociale huisvestingsmaatschappij De Ideale Woning wenst binnen het masterplan voor Werve Hoef te Wijnegem, opgemaakt door Collectief Noord Architecten, een cohousingproject voor de huurmarkt te realiseren. Omdat collectief wonen kansen biedt om de eigen woning kleiner te voorzien ten voordele van een collectief programma, schoof de ideale woning een rekentool naar voor waarmee kan worden afgeweken van hun strikte oppervlaktenormen en de huurbijdrage voor het collectieve programma kan worden berekend. Dit is een nieuwe aanpak om het collectieve verhaal in het normatief kader te kunnen verwerken.

Binnen het masterplan ligt de site voor het cohousingproject in Werve Hoef op een prominente plek, grenzend aan het buurtpark en bij het samenkomen van de 2 toegangswegen.
De 30 woningen schikken we in een L-vorm, met 3 of 4 bouwlagen en zadeldaken, die aan 2 zijden het collectieve erf omsluit. Het eigenlijke wonen wordt niet hoger dan op de 3de bouwlaag voorzien. Deze keuze is bewust: de relatie tussen het wonen en het erf belangrijk. Tot de derde bouwlaag zie je de kinderen nog spelen in de tuin, roep je iets door het raam of loop je snel even naar beneden. Vanaf de vierde bouwlaag verandert die relatie en is de afstand, zowel fysiek als mentaal, groter.

De verschillende woningtypes worden logisch gestapeld, met dezelfde types boven elkaar. Mix, structurele eenvoud en flexibiliteit zijn op die manier verzekerd. Elke woning is zowel gericht naar het collectieve erf als naar de buurt erbuiten.
Een houten voorzetstructuur aan de erfkant zorgt voor de juiste afstand tussen het wonen en het erf. Op het gelijkvloers zorgt ze voor een informele drempel tussen het collectieve en het private. Achter de structuur zit een stukje buitenruimte dat kan worden toegeëigend. Maar dit toe-eigenen is dan wel gestructureerd en gelimiteerd. Anderzijds belet de structuur dat de binnenruimte van de woning zomaar te grabbel wordt gegooid aan elke andere bewoner of bezoeker.

Het collectieve programma komt in een afzonderlijk, grotendeels gelijkvloers volume aan de zuidzijde van het terrein, in aansluiting op het buurtpark. De beperkte hoogte van dit volume komt de bezonning van het erf ten goede. De ligging langs het buurtpark maakte dat de ruimtes ook publiek, voor de buurt, kunnen worden ingezet zonder dat externen het intiemere collectiever erf moeten betreden. De bundeling van het collectieve programma zorgt ervoor dat dit programma in samenspraak en ifv van de middelen kan groeien of krimpen zonder dat een bovenliggende structuur hierdoor eveneens zou moeten worden aangepast. Het is anticiperen op enerzijds het particpatieve en anderzijds het onzekere karakter van deze opdracht.